Kosmosda həyatın olub-olmaması alim və tədqiqatçılar üçün böyük maraq doğurur. Hələlik heç bir qəti həyat əlaməti tapılmayıb. Böyük ölçüdə Yerə bənzər yerlərdə həyat axtarışlarını davam etdirən elm adamları, əslində, kosmosda həyatın bir planetə ehtiyac olmadan mövcud ola biləcəyini ortaya qoydular.
Turkustan.az xəbər verir ki, alimlər kainatdakı həyatın yalnız planetlərlə məhdudlaşmaya biləcəyini irəli sürürlər. Harvard Universitetindən Robin Wordsworth və Edinburq Universitetindən Çarlz Kokell həyatın standart təriflərindən kənar formaları araşdıran tədqiqatlarında mühüm tapıntılar təqdim etdilər.
Kosmik tədqiqatlar indiyə qədər əsasən Yerə bənzər yaşayış şəraitinə yönəlmişdir. Bununla belə, kəşf edilən minlərlə ekzoplanetin əksəriyyəti Yerlə eyni şəraitə malik deyil. Bu, tədqiqatçıları fərqli və qeyri-adi həyat formalarını araşdırmağa vadar edib.
Wordsworth, "Şüursuz həyat formalarının sərhədlərini araşdırırıq" dedi və planetlərin cazibəsindən kənarda, sadə həyat formalarının qeyri-məhdud mühitlərdə mövcud ola biləcəyini söyləyib.
Bu nəzəriyyə kosmos vakuumunda sağ qala bilən tardiqrad kimi orqanizmlərin mövcudluğu ilə dəstəklənir. Tardigradlar həddindən artıq istilik, radiasiya və vakuum kimi sərt şərtlərə tab gətirə bilər, planetlərdən kənarda həyatın mövcud ola biləcəyi fikrini gücləndirir.
Tədqiqatçılar kosmosdakı bu sadə orqanizmlərin aşağı təzyiqə qarşı qoruyucu membranlar və ya qabıqlar inkişaf etdirə biləcəyini düşünürlər. Lakin maye suyun mövcudluğu üçün müəyyən temperatur şəraiti tələb olunur və Yerdəki istixana qazı effektinin bu vəziyyəti təmin etməsi kosmosda belə mühitlərin əldə edilməsinin çətinliyini ortaya qoyur.
Bəzi orqanizmlər, məsələn, Sahara gümüşü qarışqaları, işığın müəyyən dalğa uzunluqlarını udaraq temperaturu idarə edə bilirlər. Bu qabiliyyət kosmosda həyat formalarının istiliklə idarə olunması üçün perspektivlidir. Bununla belə, işıq elementlərinin kosmik mühitdə yoxa çıxma tendensiyası bu formaların cazibə qüvvəsi olmadan necə mövcud ola biləcəyi ilə bağlı suallar yaradır.
Kosmosda davamlı ekosistem yaratmaq imkanı
Alimlər təklif edirlər ki, bu potensial həyat formaları asteroidlərdən karbon və ya oksigen kimi əsas resursları əldə etməklə uzunmüddətli perspektivdə davamlı ekosistem yarada bilər. Bu strategiya kosmosda həyatın davamlılığı üçün mühüm həll yolu hesab olunur.
Nəticə olaraq, bu tədqiqat müxtəlif həyat formalarının mövcudluğuna yeni bir perspektiv təklif edir. Alimlər həyat axtarışlarının genişləndirilməli olduğunu vurğulayır və kosmosda mümkün həyat növləri ilə bağlı araşdırmaların vacibliyini bildirirlər.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
