Beyin xərçənginin ən aqressiv növü olan qlioblastomanın müalicəsinə yeni yanaşma preklinik mərhələdə böyük gözlənti vəd edir.
Yeni araşdırma göstərir ki, bu araşdırma hazırkı orta sağ qalma nisbətini 18 aydan çox uzatmağa ümidləri artırıb.
Turkustan.az xəbər verir ki, məqsədli alfa terapiyası (TAT) aqressiv təbiəti və mövcud müalicələrə güclü müqaviməti səbəbindən onkoloqları onilliklər ərzində çaşdıran xəstəlik olan glioblastoma üçün potensial tamamlayıcı müalicə variantı kimi ortaya çıxır.
Hal-hazırda, qlioblastoma üçün standart müalicə cərrahiyyə, ardınca xarici şüa radiasiya terapiyası və kemoterapi dərmanı temozolomiddir. Bununla belə, beş il ərzində 5-10%-dən az sağ qalma nisbətləri tədqiqatçıları alternativ variantları araşdırmağa sövq etdi. Cənubi Avstraliya Universitetinin alimləri TAT ilə öz təcrübələrini aparır və təkrarlanan glioblastoma üçün müalicə variantı kimi hədəflənmiş alfa terapiyasının effektivliyini qiymətləndirmək üçün mövcud klinik sınaqları nəzərdən keçiriblər.
"Qlioblastoma üçün hədəflənmiş alfa terapiyası: In Vitro, In Vivo və klinik sınaqların icmalı" başlıqlı və “Targeted Oncology” jurnalında dərc olunan məqalədə tibbi radiasiya fizikası professoru Eva Bezak və onkologiya professoru Frank Saran, tibb elmləri namizədi Maram əl Səbri bu üsulu təsdiqləyən sübut təqdim ediblər.
"Daha böyük həcmdə daha çox diffuz radiasiya verən xarici şüa radiasiya terapiyasından fərqli olaraq, TAT çox yaxın məsafədən şişə böyük miqdarda öldürücü radiasiya verir və ətrafdakı sağlam toxuma əhəmiyyətli dərəcədə təsir etmədən hədəfinə çatır",- deyə Maram öz məqaləsində belə yazır:
"Alfa hissəcikləri xərçəng hüceyrələrini öldürməkdə və ya DNT-ni zədələməklə onların daha da böyüməsini yavaşlatmaqda standart foton radiasiya terapiyasından 10 dəfə daha effektivdir."
Qlioblastomalar bir problemdir, çünki onlar çox tez böyüyür və asanlıqla görünən şişdən kənarda normal beyin toxumasına yayılır, bu da onkoloqların xərçəngi öldürmək üçün lazım olan optimal radiasiya dozasını idarə etmələrini çətinləşdirir.
Heyvanlar üzərində aparılan tədqiqatlar göstərir ki, yalnız bir neçə hədəf agent qan-beyin baryerini (BBB) effektiv şəkildə keçərək xərçəngli toxumalara və ətrafdakı sağlam toxumalarda arzuolunmaz yan təsirlərə səbəb olanlara çata bilir.
Preklinik təcrübələrdə TAT-ın yeni diaqnoz qoyulmuş glioblastomada sağ qalma müddətini 16,1%, təkrarlanan şişlərdə isə 36,4% artırdığı göstərilmişdir.
Bundan əlavə, tədqiqatlar göstərir ki, TAT xəstəyə minimal mənfi təsir göstərir. Tədqiqatın həmmüəllifi professor Bezak deyir:
“TAT-ın xərçəng müalicəsi üçün ilk dəfə 20 ildən çox əvvəl 2019-cu ildə xərçəngdən vəfat edən dünya şöhrətli avstraliyalı tədqiqatçı alim professor Barri Allen tərəfindən təklif edilb. Klinikqabağı tədqiqatlar çox ümidverici nəticələr göstərdi. Alfa emitentləri hüceyrələr üçün xarici şüa şüalanmasında istifadə olunan qamma şüalanmasından 10 dəfə daha zəhərlidir. Bundan əlavə, müasir immunoterapiyanın və ya molekulyar hədəflənmiş dərmanların dəyəri ilə müqayisədə, hədəf alfa terapiyası nisbətən ucuzdur".
Maram Əl Səbri doktorluq dissertasiyasında TAT-ın əməliyyatdan sonra beyinə necə ən təsirli şəkildə çata biləcəyini hesablamaq üçün kompüter modeli hazırlayır və ənənəvi radiasiya müalicəsi və kemoterapi ilə birlikdə, xüsusilə qalıq xərçəng hüceyrələrini hədəf alaraq və şişə daha təsirli radiasiya çatdırır. /Cebhe.info/
