Qərbi Azərbaycan İcmasının sədri Əziz Ələkbərli "Konstitusiya və Suverenlik İli"nə həsr edilmiş "Beynəlxalq sülh və əməkdaşlıq şəraitində qayıdış hüququ" adlı beynəlxalq elmi konfransda deyib ki, qərbi azərbaycanlıların tarixi torpaqlara qayıdış məsələsində əsas istinadgahları beynəlxalq hüquqdur.
Onun sözlərinə görə, əsas hədəf insanların öz evlərinə dinc, təhlükəsiz və ləyaqətli şəkildə qayıdışıdır:
"Qərbi Azərbaycan İcması beynəlxalq hüququn bütün norma və prinsiplərinə hörmət edir. Təəssüf ki, Ermənistan bütün cinayətlərinə görə nəinki məsuliyyət daşımaq istəmir, hətta ata-baba yurdundan didərgin salınmış azərbaycanlıların qayıdış hüququnu inkar edir. Ermənistan ərazisində Azərbaycanın həm də maddi və mədəni irsi darmadağın edilib. Bununla bağlı bütün aidiyyəti strukturlara, UNESCO-ya müraciət etmişik. Lakin davamlı çağırışlarımıza baxmayaraq, Ermənistan bu istiqamətdə müsbət cavab vermir".
Əziz Ələkbərli bildirib ki, erməni mediası avqustun 8-də keçirilən Vaşinqton görüşündən sonra guya Azərbaycanda Qərbi Azərbaycana qayıdış ideyasından əl çəkildiyini yaymağa çalışdı:
"Bilirsiniz ki, Vaşinqton görüşündən sonra erməni mediası belə bir fikir yaymağa çalışdı ki, guya Qərbi Azərbaycan İcması fəaliyyətini dayandırır, Azərbaycan Qərbi Azərbaycana qayıdış iddiasından imtina edir. Onlar bu yalan və özlərinə sərf edən fikri ictimai rəyə sırımağa cəhd göstərirdilər. Prezident İlham Əliyevin Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasında etdiyi tarixi çıxış isə erməni mediasının və siyasətçilərinin yaydığı bu ziyanlı, yanlış, qərəzli iddiaları tamamilə darmadağın etdi. Prezident İlham Əliyev bir daha qətiyyətlə bəyan etdi ki, Qərbi Azərbaycana qayıdış məsələsi davam edəcək, insanlar öz ata-baba yurdlarına qayıdacaqlar, çünki bu onların tarixi, mənəvi və hüquqi haqqıdır".
Politoloq Kənan Novruzov məsələ ilə bağlı Musavat.com-a bunları deyib:
"İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra rəsmi Bakının xarici siyasətindəki əsas istiqamətlərdən biri qərbi azərbaycanlıların öz ata- baba yurdlarına qayıdışı olub. Bunun üçün müxtəlif səviyyələrdə işlər görülür. Qərbi Azərbaycana qayıdış oradan olanların ən təbii hüquqlarıdır. Bu, beynəlxalq hüquq normalarına da tamamilə uyğundur.
Qərbi Azərbaycana qayıdış məsələsi Ermənistanı narahat edir. Odur ki, zaman-zaman qarşı tərəf bunu Ermənistanın ərazi bütövlüyünə təhdid kimi qiymətləndirməyə çalışır. Hərçənd qərbi azərbaycanlıların öz yurdlarına qayıtması heç bir halda Ermənistanın ərazi bütövlüyünə təhdid deyil.
Nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycan da müharibəyə qədər Qarabağda olan ermənilərin indi də orada yaşamasına icazə verir. Ermənistanın qərbi azərbaycanlıların perspektivdə yurdlarına qayıtmasından narahat olmalarının ən bariz təzahürü Əziz Ələkbərlinin dediyi kimi, 8 avqust razılaşmalarından sonra guya QAİ-nin ləğv olunması və dövlətimizin bu məqsədindən əl çəkməsinə dair yaydığı dezinformasiyalar idi. Halbuki bu iddialar tamamilə əsassız idi və sadəcə ictimai rəyə hesablanmışdı. Sonrakı proseslər də bunu açıq şəkildə göstərdi.
Ermənistanın qərbi azərbaycanlıların yurdlarına qayıdışına əngəl olması həm də münasibətlərin normallaşmasını, o cümlədən sülh sazişinin imzalanmasını ləngidə bilər. Bunu İrəvan da başa düşməli və beynəlxalq hüquq normalarının icrasına əngəl yaratmamalıdır.
Sözsüz ki, qərbi azərbaycanlılar öz yurdlarına qayıdacaqlar. Bu, sadəcə zaman məsələsidir".
