Kanadanın Sherbrooke Universitetinin tədqiqatçıları xəbərdarlıq ediblər ki, planşetlərdən istifadə edən məktəbəqədər uşaqlar öz emosiyalarını idarə etməyi öyrənə bilməzlər və bu, qəzəbli partlayışlara səbəb ola bilər.
Turkustan.az xəbər verir ki, bazar ertəsi JAMA Pediatrics-də dərc edilən araşdırma, kiçik uşaqların mobil cihazlarda keçirdiyi orta vaxtın 2020-ci ildə gündə beş dəqiqədən 2022-ci ildə gündə 55 dəqiqəyə qədər artacağını göstərdi.
Qeyd olunub ki, 4 yaşlı uşaqların çoxunun öz cihazları var.
Tədqiqatlar göstərir ki, ekranda çox vaxt keçirmək məktəbəqədər uşaqların sağlamlığına, akademik nailiyyətlərinə və sosial bacarıqlarına mənfi təsir göstərə bilər;
çünki uşaqlar valideynləri ilə ünsiyyətdə olmurlar (valideynlər onlara emosiyalarını tənzimləməyi öyrədə bilərlər) və ya başqaları ilə oynamırlar.
Bu araşdırma üçün Yeni Şotlandiyadan olan 315 uşağın valideynləri 2020-ci ildə 3,5, 2021-ci ildə 4,5 və 2022-ci ildə 5,5 yaşında iPad, planşet və ya mobil cihazdan istifadə etdiklərini qeyd ediblər.
Tədqiqatda iştirak edən uşaqlar 3,5 yaşında olanda həftədə orta hesabla 6,5 saat işləyirdilər; 4.5-də həftədə 6 saat 42 dəqiqə, 5.5-də isə həftədə 7 saat tablet istifadə etdilər.
Tədqiqatçılar 3,5 yaşlı uşaqlarda planşetdən istifadənin bir il sonra daha çox qəzəb və məyusluq ifadəsi ilə əlaqəli olduğunu aşkar etdilər. O da məlum olub ki, uşağın sonrakı yaşlarda öskürəkləri daha çox tablet istifadəsi ilə əlaqələndirilir.
Amerika Pediatriya Akademiyası 2-5 yaş arası uşaqlar üçün ekran vaxtını gündə bir saat (və ya həftədə yeddi saat) ilə məhdudlaşdırmağı tövsiyə edir.
"Bizim tədqiqatımız valideynlərin erkən uşaqlıqda planşetdən istifadənin qəzəb və məyusluğu idarə etmək qabiliyyətini zəiflədə biləcəyi və kiçik uşaqlarda artan partlayışlara səbəb ola biləcəyinə dair həssaslaşdırmağı təklif edir" dedi tədqiqatçılar.
Bununla belə, araşdırmada məktəbəqədər uşaqların baxdığı məzmunun keyfiyyəti, yəni kitab oxuması və ya videoya baxması nəzərə alınmayıb.
"Bəzi proqramlar və proqramlar emosional tənzimləmə bacarıqlarının təkmilləşdirilməsində dəstək verə bilər" dedilər.
Bununla belə, ekspertlər xəbərdarlıq edir ki, tərkibindən asılı olmayaraq uşaqlara planşetlərdən istifadə etmək icazəsi məhdudlaşdırılmalıdır.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
