Bu yay Yerin fırlanma sürəti artıb, bəzi günlər 24 saatdan az davam edir.
Turkustan.az xəbər verir ki, alimlər xəbərdarlıq edirlər ki, bu millisaniyəlik sapma gələcək texnoloji sistemlərə təsir edə biləcək dərin nəticələrə səbəb ola bilər və iyulun 10-u indiyə qədər qeydə alınan ən qısa gündür.
CNN İnternational-ın məlumatına görə, bu yay Yer kürəsi daha sürətlə fırlanır və alimlər günlərin bir millisaniyə qısaldığını qeyd edirlər.
Beynəlxalq Yerin Fırlanması və İstinad Sistemləri Xidmətinin və ABŞ Dəniz Rəsədxanasının məlumatlarına görə, 10 iyul ilin ən qısa günü olub və 24 saatdan 1,36 millisaniyə qısa davam edib. 22 iyul (bu gün) və avqustun 5-in də 1,34 və 1,25 millisaniyə qısa olacağı proqnozlaşdırılır.
Bir gün planetin öz oxu ətrafında tam fırlanmasını tamamlaması üçün lazım olan müddətdir ki, bu da orta hesabla 24 saat və ya 86.400 saniyəyə bərabərdir. Lakin reallıqda hər bir fırlanma müxtəlif amillərə görə qeyri-müntəzəm ola bilər.
Bu amillərə Ayın cazibə qüvvəsi, atmosferdəki mövsümi dəyişikliklər və Yerin maye nüvəsinin təsiri daxildir. Buna görə də, tam fırlanma adətən 86,400 saniyədən bir qədər çox və ya daha az vaxt aparır: bu millisaniyəlik səviyyəli fərqlər gündəlik həyatda hiss olunmur.
Bununla belə, bu kiçik sapmalar uzunmüddətli perspektivdə kompüterlərə, peyklərə və telekommunikasiya sistemlərinə təsir göstərə bilər. Buna görə də ən kiçik zaman fərqləri belə, 1955-ci ildə istifadə olunmağa başlayan atom saatları tərəfindən izlənilir. Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, bu, müasir həyatı durğunluğa gətirə biləcək Y2K-ya (2000-ci il problemi) bənzər bir ssenariyə gətirib çıxara bilər.
Atom saatları vakuumda saxlanılan atomların vibrasiyalarını saymaqla 24 saatı son dərəcə dəqiqliklə ölçür. Bu saatlarla müəyyən edilən vaxt UTC (Koordinasiyalı Universal Saat) adlanır. Təxminən 450 atom saatına əsaslanan bu vaxt standartı qlobal miqyasda vaxtı təyin etmək üçün istifadə olunur və telefonlarımız və kompüterlərimiz də bu vaxta təyin edilib.
Aytən Yaşar/ Turkustan.az
