Arxeoloqlar Çinin şimalındakı Şansi əyalətinin paytaxtı Taiyuan şəhəri yaxınlığındakı dağda 1300 illik kiçik, lakin zəngin bəzəkli məzar tapıblar.
Turkustan.az xəbər verir ki, məzarın tarixi eramızdan əvvəl Qərbi Avropanın qaranlıq dövrünün sonuna təsadüf edir. 618-907-ci illərdə hökm sürən Tan sülaləsinə aiddir.
Şansi Əyalət Arxeologiya İnstitutu bu kəşfi ilk dəfə 2018-ci ildə yol tikintisi tədqiqatı zamanı edib. Lakin onlar bu yaxınlarda öz nəticələrini dərc ediblər.
Qəbir daşı kitabəsinə görə, məzarın sahibi Kayyuan 736-cı ildə vəfat etmişdir. 63 yaşında öldüyü güman edilən bu adam elə həmin il dünyasını dəyişən həyat yoldaşı ilə birlikdə dəfn edilib.
Döşəmədən başqa hər yeri divar rəsmləri ilə örtülmüş binadakı rəsmlərdə gündəlik işlərlə məşğul olan insanlar təsvir edilmişdir.
Çinli arxeoloqlar bu əsərlərin güclü konturları, sadə kölgələri və iki ölçülü dizaynları ilə eyni dövrə aid digər rəsmlərdən fərqləndiyini deyirlər.
Divarda təsvir edilənlərin məzarda yatan ər-arvad olduğu düşünülür.
Türbənin divarlarını əhatə edən rəsmlər arasında ən diqqət çəkəni əlində qutu tutan qadın və onun arxasında sarışın kişi təsviridir.
Əlində qamçı tutan bu adamın yanında üç at və bir dəvə dayanır. Tədqiqatçılar bu “Qərb” fiqurunun İpək Yolu üzərindən başqa ölkələrlə əlaqənin göstəricisi olduğunu düşünürlər.
Araşdırmada iştirak etməyən Qərbi Miçiqan Universitetinin Tarix Departamentindən Dr. "Onun üz cizgilərinə və geyim tərzinə nəzər saldıqda onun qərbli, ola bilsin ki, Orta Asiyadan olan soqdi olduğunu deyə bilərik" dedi Viktor Xiong.
Soqd xalqı Mərkəzi Asiyada, xüsusən də indiki Tacikistan və Özbəkistanın bəzi yerlərində yaşamış etnik qrupdur. Bu insanlar xüsusilə İpək Yolu boyunca mühüm ticarət və mədəni qarşılıqlı əlaqə rolunu oynadılar.
Türbənin günbəzvari tavanını 4-ə bölən rəsmlər digər əsərlərdən bir qədər fərqlənir. Bəzi canlıları təsvir edən bu rəsmlərdən birində əjdaha görünür.
Digər əsərlərdə isə məzarın sahibi hesab edilən insanların odun doğraması, düyü əriştəsi hazırlaması və ya su daşıması təsvir edilir. 63 yaşında dünyasını dəyişən kişi şəkildəki ilana yaxınlaşır.
Bəzi əsərlərdə yalnız ağaclar, çiçəklər, dağlar görünür.
Dr. Xiong qeyd edir ki, divar rəsmlərinin bir çoxu Tan sülaləsi dövründə gündəlik işlərin "əvvəllər görülməmiş" təsvirini təqdim edir.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
