Ötən il dünya tarixinin ən qanlı dövrlərindən biri kimi yadda qalıb.
Turkustan.az Modern.az-a istinadən xəbər verir ki, Uppsala Universitetinin Münaqişə Məlumatları Proqramının (UCDP) tədqiqatına görə, 2024-cü il İkinci Dünya Müharibəsindən sonra ən çox silahlı qarşıdurmanın baş verdiyi il olub.
Keçən il 61 dövlətlərarası münaqişə baş verib, onlardan 11-i tammiqyaslı müharibə kimi təsnif edilib. Bu münaqişələr ən azı 1,000 nəfərin ölümünə səbəb olan və ya döyüşlərdə ən böyük itkilər verilən müharibələrdir.
Tədqiqatda mülki şəxslərin vəziyyəti xüsusi narahatlıq doğurur. Analitiklər bildirir ki, döyüşlərdə mülki şəxslərin hədəf alınması halları artıb. 2024-cü ildə mülki əhalinin qəsdən hədəf alındığı ölüm halları əvvəlki ilə müqayisədə 31 faiz artıb və ümumilikdə 13,900 nəfər öldürülüb. Ən çox mülki şəxs öldürənlər arasında İŞİD terror qruplaşması olub. Bu qruplaşma 3,800-dən çox mülki şəxsin ölümünə səbəb olub.
Qəzza müharibəsində ölənlərin 48 faizi mülki şəxslər olub.
Keçən il yaşanan silahlı qarşıdurmalar arasında Rusiya-Ukrayna müharibəsi, İsrailin Qəzzadakı əməliyyatları və Livanla sərhəddə Hizbullahla olan toqquşmalar yer alıb. Bundan əlavə, Nigeriyada İŞİD-lə mübarizə, Efiopiyada etnik zorakılıq, Sudan və digər ölkələrdə hökumətə qarşı silahlı mübarizələr də qeyd edilib.
UCDP-nin məlumatına görə, 2024-cü ildə dövlətlərarası münaqişələrin sayı 1987-ci ildən bu yana rekord səviyyəyə çatıb. Dövlətlərin digər ölkələrdəki silahlı qruplara dəstək verməsi də bu münaqişələrin sayının artmasına səbəb olub.
Dünyanın ən qanlı ili 1994-cü ildəki Ruanda soyqırımı olub ki, o zaman 823,499 insan həyatını itirib. 2022-ci il isə son dövrlərin ən qanlı ili olub - bu ildə 308,614 nəfər ölüb. 2024-cü ildə ən ölümcül müharibə Rusiya ilə Ukrayna arasında gedən müharibə olub və burada 76 minə yaxın döyüşlə əlaqəli ölüm qeydə alınıb.
Tədqiqatın nəticələri dünya miqyasında münaqişələrin və döyüşlərin sayının artdığını göstərir. Bu tendensiya mülki əhalinin daha çox hədəf alınması və silahlı qruplar arasındakı döyüşlərin daha da çətinləşməsi ilə əlaqədar ciddi narahatlıqlar doğurur.
