1964-cü ildə 17 yaşlı orta məktəb şagirdi Rendi Qardner 264 saat 25 dəqiqə yuxuda qalaraq dünya rekordu qırdı. Təcrübənin sonunda Randy-nin beyin dalğaları araşdırıldı və beyninin bəzi hissələrinin əslində yuxuya getdiyi məlum olub.
1963-cü ilin sonunda orta məktəbdə oxuyan iki yeniyetmənin ağlından maraqlı bir fikir dolaşır. Bruce McAllister və Randy Gardner millətin diqqətini cəlb etmək və yuxusuzluğun paranormal qabiliyyətə təsirini araşdırmaq üçün təcrübə etmək istəyirdilər.
İki yeniyetmə kimin daha çox yuxusuz qala biləcəyini görmək üçün yarışdılar və Rendi üç gün yuxusuz qaldıqdan sonra özünü divarın yanında yatarkən tapdı. Bununla belə, iki dost işi davam etdirmək istəyirdilər.
Yeniyetmələr üçüncü şəxsə ehtiyac duyduqlarını anladılar və kömək üçün dostları Co Marcianoya zəng etdilər. Joe ilə birlikdə Stenford Universitetindən William Dement adlı yuxu tədqiqatçısı qrupa qoşuldu; Təcrübəni qəzetdə görmüşdü.
Dement yuxu elmi üzərində araşdırma aparırdı və bu təcrübə onun marağına səbəb oldu. “Yəqin ki, mən o vaxt planetdə yuxu araşdırması aparan yeganə insan idim” deyir. "Çünki" kifayət qədər yuxusuz qalsan, öləcəksənmi? Sual hələ də həllini tapmayıb”. Bu peşəkar iştirak Rendinin valideynlərini əmin edib.
Yuxusuzluq təcrübəsi başlayanda hər şey yaxşı görünürdü. Ancaq günlər keçdikcə Rendinin qoxu, dad və eşitmə duyğuları mənfi təsirlənməyə başladı, hətta Rendi bəzi qoxulara qarşı dözümsüz oldu. Dostu Bryus deyir ki, Rendi ona “Mənə bunun qoxusunu hiss etdirmə, mən qoxuya dözə bilmirəm” demişdi.
Bu müddət ərzində oyaq qalmaq üçün basketbol oynayan Randy'nin performansı təəccüblü dərəcədə yaxşı idi. "O, fiziki cəhətdən çox uyğun idi" dedi Dement.
Randy yuxusuz qaldığı 11 gün ərzində onu oyaq saxlamaq üçün heç bir ayrıca gücləndirici qüvvə almadı, lakin onu oyaq saxlayan insanların əhatəsində idi, lakin daha az stimul olduğu üçün gecələr Rendini oyaq saxlamaq daha çətin idi.
Təcrübə 8 yanvar 1964-cü ildə başa çatdı; 17 yaşlı Rendi Qardner 11 gün 25 dəqiqə oyaq qalmağı bacarıb.
Təcrübə bitdikdən sonra Randy dərhal yatmadı, əksinə onun beyin dalğalarının izləndiyi donanma xəstəxanasına aparıldı. Beyin dalğaları və Dementin gəldiyi nəticələr maraqlı idi.
Nəticələrə görə; Randy 264 saat oyaq görünürdü, lakin beyni əslində bütün vaxtı mürgüləyirdi; beynin bəzi hissələri oyaq, bəzi hissələri isə yuxulu idi.
Randy testlərdən sonra düz 14 saat yatdı və yalnız tualetə getmək üçün oyandı. Onun dostu Bruce dedi ki, Rendi uzun müddət yatdığı ilk gecə yuxu ilə əlaqəli REM yuxu saatı sıçradı, sonra növbəti gecə daha da azaldı və yalnız bir neçə gün sonra normal səviyyəyə qayıdıb.
Bruce bildirdi ki, Randy bütün proses boyunca tamamilə məntiqli və ayıq idi və hətta Bruce Randy-nin bu prosesi sağlam şəkildə aşmasını bununla əlaqələndirir.
Randydən sonra bir çox insan bu sahədə rekordlar qırmağa çalışsa da, insan sağlamlığı baxımından problem yarada biləcək bir vəziyyət olduğu üçün Guinness bu rekord kateqoriyasını tamamilə bağladı.
Randy təcrübədən sonra dərhal məktəbə qayıtdı. Dement bunu "inanılmaz" kimi təsvir edir. Gənc adam bildirdi ki, sonrakı illərdə yuxusuzluqdan əziyyət çəksə də, təcrübənin başqa qalıcı təsiri olmayıb.
Eltac/Turkustan.az
