Alimlər uşaqlarda bağırsaq bakteriyalarındakı dəyişikliklər və autizm arasında əlaqə aşkar ediblər və nəcis nümunələrinin diaqnozu sürətləndirmək üçün də istifadə oluna biləcəyini proqnozlaşdırırlar.
Turkustan.az xəbər verir ki, Honq-Konqdakı tədqiqatçıların tapıntıları göstərir ki, bağırsaq mikrobiomunun müəyyən komponentləri - mikroorqanizmlər, o cümlədən heyvanların həzm sistemlərində yaşayan bakteriya, göbələklər və viruslar xəstəliyin diaqnozu üçün yeni üsul təmin edə bilər.
Autizm spektr pozğunluğu (ASD) olaraq da adlandırılan autizm ömür boyu davam edən inkişaf vəziyyətidir. Bu, insanın ünsiyyət, qarşılıqlı əlaqə və məlumatı emal etmə tərzinə təsir göstərir.
Ümumiyyətlə, autizmin diaqnozu üçün laboratoriya müayinələrinə ehtiyac yoxdur, yalnız bir mütəxəssisin müşahidəsi lazımdır. Ancaq bəzi hallarda uşaqlar autizm diaqnozu üçün dörd ilə qədər gözləyə bilərlər.
Tədqiqatda iştirak etməyən qidalanma və mədə-bağırsaq sağlamlığı üzrə müstəqil məsləhətçi Dr. Elizabeth Lund, "Nəcis nümunələrinin təhlilinin diaqnoza kömək edə biləcəyi fikri çox həyəcan vericidir, çünki hazırda çox sayda uşaq və böyüklər qiymətləndirilməyi gözləyənlərdir. Hazırkı proses çox uzundur və klinisyen çatışmazlığı var. Dəqiq diaqnoz qoymaq üçün psixoloqlar və psixiatrlar öyrədilib”.
"Tədqiqatçılar haqlı olaraq qeyd edirlər ki, bu məlumatlar fərqli bir mikrobiomun autizmə səbəb olub-olmadığını və ya autizmli uşaqlarda müşahidə olunan fərqlərə pəhriz fərqlərinin və ya digər ətraf mühit faktorlarının səbəb olub-olmadığını deyə bilməz."
Yetkinlərdə autizmin simptomlarına başqalarının nə hiss etdiyini başa düşə bilməmək, sosial vəziyyətlərdə narahat olmaq, sərt bir iş rejiminə sahib olmaq və ya istəmədən kobud görünmək daxildir. Autizmli uşaqlar göz təmasından qaça bilər və adları çəkildikdə heç bir reaksiya verə bilməzlər.
Honq-Konq Çin Universitetindən Siew Ng və həmkarları autizm spektri pozğunluğu olan və olmayan 1-13 yaş arası 1627 uşaqdan nəcis nümunələrini analiz etdilər.
Onlar müəyyən ediblər ki, bağırsaq mikrobiomunun müəyyən bakterial və qeyri-bakterial komponentləri və onların funksiyaları həm oğlanlarda, həm də qızlarda autizm spektrinin pozulmasına (ASD) kömək edə bilər.
Pəhriz, dərman istifadəsi və digər sağlamlıq şərtləri kimi əlavə amilləri nəzərə alaraq, autizm spektri pozğunluğu olan uşaqlarda mikrobiomun bir neçə komponentinin dəyişdirildiyini aşkar etdilər.
Tədqiqatçılar bakteriya kimi tək bir komponentə baxmaq əvəzinə, 31 müxtəlif mikrob və onların funksiyalarına əsaslanaraq, diaqnozu daha dəqiq edən model yaratdılar.
Nəticələr Nature Microbiology jurnalında dərc olunub.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
