İran prezidenti İbrahim Rəisinin ölümündən sonra ölkədə güc balansının necə tənzimlənəcəyi maraq doğurur. ABŞ-da həm bürokratlar, həm də Xarici İşlər Nazirliyi mümkün böhranın bütün Yaxın Şərqə təsir edəcəyindən qorxurlar. Bu ehtimal CIA daxilində "kabus ssenarisi" hesab olunur.
Turkustan.az xəbər verir ki, İran prezidenti İbrahim Rəisi və xarici işlər naziri Hüseyn Əmirabdullahiyan helikopter qəzasında həyatını itirdikdən sonra bütün dünya İranda və onun geniş nüfuzuna görə Yaxın Şərqdə nələrin baş verəcəyi ilə maraqlanır. Dünyanın ən hörmətli xarici siyasət nəşri sayılan ABŞ- da nəşr olunan “Foreign Policy” (FP) jurnalı prezidentdən sonra Ağ Evdə, Xarici İşlər Nazirliyində və kəşfiyyat dairələrində deyilənləri müzakirə edib. FP-nin fikrincə, İranda yaranan hakimiyyət boşluğu bütün Yaxın Şərqə təsir edəcək qarışıqlıq yarada bilər. Amerika kəşfiyyat mənbələri bu ehtimalı “kabus ssenarisi” kimi qələmə verir. Köklü media orqanının baş redaktoru Ravi Aqravalın tərtib etdiyi məlumatlar diqqətəlayiqdir.
ABŞ bürokratlarının fikrincə, İranda rejimi qoruyan bütün ünsürlərin gələcək nümayəndəsi və ölkədə bütün hakimiyyəti əlində saxlayan növbəti Dini Rəhbər kimi görünən Rəisin ölümü ölkədə böyük qeyri-müəyyənlik yaradıb. "İranda insanların rejimə inamı və maliyyə sabitliyi qırılma nöqtəsinə yaxınlaşdığı bir vaxtda ölkədə qarışıqlığın başlanması və regiona təsir göstərməsi ehtimalı Ağ Evdə narahatlıq yaradır".
Kəşfiyyat mənbələri isə bütün Yaxın Şərqdə yerləşən və İrandakı rejimə bağlı olan silahlı təşkilatlar və siyasi partiyaların yaratdığı hakimiyyət boşluğunda münaqişə ehtimalından narahatdırlar. FP-nin sözlərinə görə, İraq, Suriya, Livan, İordaniya və Yəmən kimi ölkələrdə fəaliyyət göstərən Tehranla əlaqəli və ya dəstəklənən siyasi və silahlı strukturların İrandan asılı olmayaraq Yaxın Şərqdə yeni gərginlik yaratması ehtimalı Amerika kəşfiyyatı üçün “kabus ssenarisi” adlandırılır.
ABŞ Dövlət Departamentinin dairələri Rəisidən sonra İranın daxili və xarici siyasətində heç bir dəyişiklik olmayacağını proqnozlaşdırır. Pərdə arxasından sızan məlumatlar arasında İranın İsraillə kölgə müharibəsi, nüvə bombası hazırlama mərhələsinə yaxınlaşması və böyük iqtisadi böhran səbəbindən seçki prosesinə xarici müdaxilənin qarşısını almaq üçün sərt mövqe tuta biləcəyi də var.
Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmiləri təhlil edir ki, İranın ali lideri Əli Xamneyinin oğlu Müctəba Xamenei ən güclü namizəd kimi seçilir, lakin belə bir seçki rejimin teokratik sülalə kimi imici yaradacaq və ictimaiyyət arasında böyük qəzəbə səbəb olacaq. Oğul Xamneyi üçün digər maneə odur ki, ölkədə üç böyük güc mərkəzindən biri olan İran İnqilab Keşikçiləri Qvardiyasının hakimiyyəti atadan oğula keçməsinə qəti şəkildə qarşı çıxır.
Xarici işlər rəsmiləri həmçinin xəbərdarlıq edir ki, İran öz liderinin ölümünə görə ABŞ-ı məsuliyyət daşımağa davam edərsə, Amerikanın Yaxın Şərq və Fars körfəzindəki obyektləri hədəfə alına bilər. Pərdə arxasından sızan məlumata görə, ABŞ Müdafiə Nazirliyi və Dövlət Departamenti ABŞ-ın bölgədəki hərbi bazalarına və diplomatik nümayəndəliklərinə mümkün hücumlar barədə xəbərdarlıq edib.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
