ABŞ-da aparılan bir araşdırmada elektron siqaretdən istifadə edən yeniyetmələrə qurğuşun və uran, insan sağlamlığına zərərli metalların məruz qalma riski barədə xəbərdarlıq edilib.
Turkustan.az xəbər verir ki, Tobacco Control jurnalında dərc edilən araşdırmaya görə, 2014-cü ildən bu yana ölkədə gənclər arasında nikotin istehlakının aparıcı forması olan elektron siqaretlər 2019-cu ildən etibarən bütün tütün istehlakını üstələyib.
Alimlər 2018-ci ilin dekabrından 2019-cu ilin noyabrına qədər 13-17 yaşlı 1607 gənc üzərində apardıqları araşdırmaya əsaslanaraq, qanda zəhərli metal səviyyəsinin elektron siqaretdən istifadə tezliyi və elektron siqaret aroması ilə əlaqəsi olub-olmadığını araşdırıblar.
Son analizdə elektron siqaretdən istifadə edən 200 gəncin sidik nümunələrində kadmium, qurğuşun və uran yoxlanılıb.
Ayda 1-5 gündən istifadə "nadir hallarda", 6-19 gün "aralıq", 20 gündən çox istifadə isə "tez-tez istifadə" adlanırsa, gənclərdən 65-i nadir, 45-i isə fasilələrlə istifadə edir. , 81-i tez-tez istifadə etdiyini, 9-u isə tez-tez istifadə etdiyini bildirmişdir.
Elektron siqaret ləzzətləri “mentol-nanə”, “meyvə”, “şirin” və “tütün, mixək, ədviyyat, alkoqollu və ya alkoqolsuz içki ləzzətləri olan digərləri” adlanan 4 kateqoriyaya bölündüyü halda, gənclərin 33 faizi mentol və Yüzdə 50-si meyvə , yüzdə 15-i şirin və yüzdə 2-si digər ləzzətləri seçdiyini ifadə etdi.
Test edilən sidik nümunələri göstərdi ki, qurğuşun səviyyəsi aralıq istifadəni bildirən gənclərdə nadir hallarda istifadə edildiyini bildirən gənclərlə müqayisədə 40 faiz, tez-tez istifadə etdiyini bildirən gənclərdə isə 30 faiz yüksəkdir.
Elektron siqaretdən tez-tez istifadə edən gənclərin sidikdə uran səviyyəsinin nadir hallarda istifadə edən gənclərə nisbətən iki dəfə yüksək olduğu müəyyən edilsə də, istifadə tezliyi və ya ləzzət növü ilə kadmium səviyyəsi arasında ciddi fərq aşkar edilməmişdir. sidik.
Digər tərəfdən, şirin ləzzətlərə üstünlük verənlərin sidikindəki uran səviyyəsinin mentol/nanə ləzzətlərinə üstünlük verənlərə görə yüzdə 90 daha yüksək olduğu müəyyən edilib.
Elm adamları tədqiqatlarının müşahidəyə əsaslanan bir araşdırma olduğuna diqqət çəkdilər və qeyd etdilər ki, zəhərli metal səviyyələri ilə elektron siqaret çəkmə tezliyi və ləzzətləri arasında qəti bir nəticə çıxarıla bilməz.
Bu metalların insanlara zərər verdiyi bilindiyini vurğulayan tədqiqatçılar, "Yeniyetməlik dövründə elektron siqaret istifadəsi metallara məruz qalma ehtimalını artıra bilər ki, bu da beyin və orqan inkişafına mənfi təsir göstərə bilər" dedi.
Elektron siqaret aerozolları və mayelərində aşkar edilən qurğuşun və uran kimi metallara xüsusilə inkişaf dövründə məruz qalmanın gənclərdə koqnitiv pozğunluqlar, davranış pozğunluqları, tənəffüs yollarının ağırlaşması, xərçəng və ürək-damar xəstəlikləri ilə əlaqəli olduğunu göstərən əvvəlki araşdırmalara istinad edərək, alimlər bildiriblər. O, elektron siqaret məhsullarının tənzimlənməsi və xüsusilə gənclər tərəfindən elektron siqaret istifadəsinin mümkün zərərləri ilə bağlı ictimai sağlamlıq araşdırmalarının aparılmasına çağırıb.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
