Atəşkəs danışıqlarının müsbət sürət qazandığı bir vaxtda İsrailin baş naziri Netanyahu “Nə olursa olsun Rəfaha girəcəyik” deyərək Qəzzada susqunluq şansını bir daha təhlükəyə atıb.
Turkustan.az xəbər verir ki, ötən gün Misir, Qətər və HƏMAS rəsmilərinin Qahirədə görüşüb qiymətləndirdiyi yeni saziş layihəsi ətrafında yüksələn atəşkəs ümidi ilk vaxtlardakı qədər güclü deyil. İsrailin Rəfaha girməməsi və ərəb ölkələri ilə Təl-Əviv rəhbərliyi arasında normallaşma prosesini irəlilətmək üçün atəşkəs prosesini sürətləndirməyə çalışan ABŞ topu HƏMAS-ın əlinə buraxıb. Ancaq İsrailin baş naziri Binyamin Netanyahunun dünənki “Nə olursa olsun Rəfaha girəcəyik” açıqlaması və İsrail mediasında mümkün əməliyyatla bağlı xəbərlər HƏMAS-ın ötən gün müsbət qiymətləndirdiyi razılaşmanı çətinliyə salmış ola bilər.
Qəzzada atəşkəs danışıqları davam edərkən, İsrail hücumlarını davam etdirir. Ailələr ölən övladları üçün göz yaşı tökdülər.
İngiltərə Xarici İşlər Naziri David Cameronun 40 gün olduğunu və müxtəlif mənbələrin iki mərhələdə 13 həftədən ibarət olduğunu bildirdiyi razılaşma bir gün əvvəl vasitəçi ölkələr Misir və Qətər tərəfindən Qahirədə Həmas-a çatdırılmışdı. 3 həftəlik atəşkəsin ilk mərhələsində 33 israilli girova qarşı yüzlərlə fələstinli məhbusun azad ediləcəyi gözlənilir. Atəşkəsin ikinci 10 həftəlik mərhələsində girov və əsir mübadiləsinin davam etdirilməsi nəzərdə tutulur. ABŞ dövlət katibi Antoni Blinken bunu "İsrailə qarşı qeyri-adi səxavətli" adlandırıb və məsuliyyəti Fələstin qrupunun üzərinə qoyub və "qərar vermək növbəsi HƏMAS-ındır" deyib. Bazar ertəsi layihədə "heç bir böyük problem görmədiklərini" bildirən Həmas heyəti dünən Misiri tərk edib və qrupun təklifə yazılı cavab verəcəyi bildirilib. Lakin az sonra İsrailin baş naziri Netanyahu Rəfaha sərt cavab verib.
Netanyahunun ofisindən verilən açıqlamada, girovların yaxınları ilə görüşən İsrail baş nazirinin ailələrə “atəşkəs razılaşması olsa da, olmasa da, Rəfaha girəcəyik” dediyi bildirilib. Netanyahu, “Məqsədlərimizə çatmadan müharibəni dayandırmaq fikrindən söhbət gedə bilməz. “Mütləq qələbəyə nail olmaq üçün razılığın olub-olmamasından asılı olmayaraq, biz Rəfaha daxil olacağıq və HƏMAS qoşunlarını orada dağıdacağıq. Bundan əlavə, İsrail mətbuatında İsrail ordusunun tanklarının Qəzza zolağı xəttində düzüldüyü və Rəfah əleyhinə əməliyyata başlamaq üçün əmr gözlədiyi barədə xəbərlər yayılıb. Xəbərdə 48-72 saat ərzində atəşkəs razılaşması əldə olunmazsa İsrail ordusunun hərəkətə keçəcəyi, Qəzzanın mərkəzindəki bəzi qaçqın düşərgələri ilə yanaşı Rəfah şəhərinin də hədəf alınacağı iddia edilib. Digər tərəfdən, Ağ Evin Milli Təhlükəsizlik Əlaqələri üzrə müşaviri Con Kirbi dünən “Rəfəhdə hərtərəfli quru əməliyyatı görmək istəmirik. “Biz oraya sığınan 1,5 milyon insanın təhlükəsizliyini və təhlükəsizliyini nəzərə almayan əməliyyat görmək istəmirik.
Həmas uzun müddətdir ki, girovların azad edilməsi üçün daimi atəşkəs tələbindən geri çəkilmir. İsrail tərəfi HƏMAS-ın digər tələbləri, yəni məcburi köçkün fələstinlilərin Qəzzanın şimalına qayıtması və yüksək rütbəli fələstinli məhbusların azad edilməsi ilə bağlı güzəştə getsə də, müharibəni dayandırmaq istəmir. İsrail “HƏMAS təhlükəsini aradan qaldırmağı” əsas məqsədi kimi görür. Həftə sonu AP agentliyinə müsahibə verən HƏMAS-ın yüksək rütbəli rəsmisi Xəlil əl-Həyya qrupun bu məsələ ilə bağlı mövqeyini “Müharibənin bitəcəyinə dair zəmanət almasaq, niyə azad etməliyik” sözləri ilə deyib. girovlar?"
Oktyabrın 7-də HƏMAS tərəfindən qaçırılan və o vaxtdan Qəzza zolağında olan israilli girovların ailələri və onların tərəfdarları ötən gecə paytaxt Təl-Əvivdə nümayiş keçirib. “Rifah gözləyə bilər, girovlar gözləyə bilməz” yazılmış plakatlar daşıyan minlərlə etirazçı girovlar üçün sövdələşməni tələb ediblər. Benyamin Netanyahunun partiyası Likud partiyasının qərargahı önünə keçən nümayişçilərə polis su şırnaqları və dəyənəklərlə müdaxilə edib . İsrail polisi 5 nəfərin saxlanıldığını açıqlasa da, nümayişçilərin təhlükəsizlik qüvvələrinə atəşfəşanlıqla hücum etdiyini açıqlayıb. Digər tərəfdən, İsrail mediasına danışan etirazçı girovların yaxınları polisin ifadəsinin "yalan" olduğunu və polisin qeyri-mütənasib güc tətbiq etdiyini iddia edib. Oktyabrın 7-dən İsraildə girovların azad edilməsi tələbi ilə izdihamlı etiraz aksiyaları keçirilir. HƏMAS-ın hazırda 130 girov saxladığı təxmin edilir.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
