Dünyanın ən böyük ticari təyyarə şirkətlərindən biri olan Boeing üçün bədən hissələri istehsal edən fabrikin keçmiş rəsmisi bir çox hissələrin qüsurlarla istehsaldan kənarda qaldığını iddia edib.
Turkustan.az xəbər verir ki, BBC-yə danışan Santiaqo Paredes fabrikdə keyfiyyətə nəzarət üzrə mütəxəssis idi. Kanzasdakı Spirit AeroSystems fabrikinin keçmiş işçisi Paredes, Boeing-ə göndərilən bəzi hissələrdə "200 qüsur" aşkar etdiyi vaxtlar olduğunu iddia etdi . Santiago Paredes, istehsal problemlərini həll etmək üçün araşdırma aparmağa çalışarkən ona "şou-spoiler" ləqəbi verildiyini söylədi. Boeing-in ən böyük tədarükçüsü olan şirkətin nümayəndəsi BBC-yə deyib: "Biz onun iddialarına qəti şəkildə qarşıyıq".
Parades iddia edirdi ki, o, 2010-2022-ci illər arasında fabrikdəki problemləri orada işlədiyi zaman aşkar edib. Keyfiyyət üzrə mütəxəssis Boeing-ə göndərilmək üzrə olan gövdə hissələrində tez-tez “50-200” qüsur aşkar etdiyini iddia etdi. Paredes aşkar etdiyi qüsurlar arasında "əskik əlaqə hissələri və əyri hissələr" kimi nümunələri sadaladı. Boeing iddialarla bağlı açıqlama verməyib.
Yanvar ayında Boeing 737 Max tipli təyyarənin qapısı havaya qalxdıqdan az sonra uçub. Alyaska Hava Yollarına məxsus təyyarə havaya qalxdıqdan qısa müddət sonra istifadə olunmamış təcili çıxışı örtən qapı tıxacı kimi tanınan panel qəfildən partladı. ABŞ Milli Nəqliyyat Təhlükəsizliyi Şurasının ilkin nəticələrinə görə, təyyarənin qapısını gövdəyə bağlamaq üçün istifadə edilən 4 əsas bolt itib.
Nəticələri mart ayında açıqlanan başqa bir araşdırmada, Boeing və onun tədarükçüsü Spirit AeroSystems-in 737 Max istehsal proseslərində "istehsal keyfiyyətinə nəzarət tələblərinə uyğunsuzluğun çoxlu nümunələri" aşkar etdiyi bildirildi.
BBC-yə danışan keyfiyyət eksperti Parades də rəylərində daha az sərt olması üçün ona təzyiq edildiyini söylədi:
"Onlar sadəcə məhsulun göndərilməsini istəyirdilər. Qüsurlu bədən hissələrinin göndərilməsinin nəticələrinə baxmırdılar. Onlar diqqətini kvota yerinə yetirməyə, qrafikə uyğun göndərməyə yönəldirdilər. Əgər rəqəmlər yaxşı görünürdüsə, bədən hissələrinin vəziyyətinin əhəmiyyəti yox idi. "
“Parades”in irəli sürdüyü bir çox iddialar səhmdarların şirkətə qarşı qaldırdığı iddiada yer alır. Lakin məhkəmə protokollarında “Keçmiş işçi 1” kimi qeyd olunan ekspert ilk dəfə ictimaiyyət qarşısında çıxış edib. Şirkətdən ayrılmazdan əvvəl Parades bir qrup mütəxəssisin direktoru kimi 737 Max-ın istehsal xəttinə cavabdeh idi.
Ekspert həmçinin Sprit və Boeing şirkətlərinin keyfiyyət problemlərindən xəbərdar olduğunu və bu məsələlərin həftəlik görüşlərdə müzakirə edildiyini bildirib. Spirit AeroSystems 737 Max təyyarələrində istifadə edilən bütün bədən hissələrinin istehsalçısıdır.
Şirkət ilin ilk üç ayında 617 milyon dollar zərərlə üzləşib . Boeing şirkətə maliyyə dəstəyi verməyə razılaşıb. Amerikanın aviasiya nəhəngi “Boeing” yüksək menecmentində əhəmiyyətli dəyişikliklərin olacağını açıqlayıb.
Şirkətin baş direktoru Dave Calhoun 2024-cü ilin sonunda vəzifəsini tərk etmək niyyətində olduğunu bəyan edib. Şirkətin Airbus 320-yə rəqib olaraq satışa çıxardığı 737 Max 8-lər 2018-ci ildə iki dəfə və 19-da istifadəyə verildikdən qısa müddət sonra dizayn səhvinə görə qəzaya uğramış və 346 nəfərin ölümünə səbəb olmuşdu.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
