Məlum olub ki, gənc yaşda yağ və şəkərlə zəngin pəhriz yaddaşa daimi ziyan vurur.
Əvvəlki araşdırmalarda belə işlənmiş qidalarAlzheimerMüəyyən edilib ki, yemək riskini artırır və hətta arabir yeyildikdə belə yaddaşa təsir edir. Ancaq yeniyetməlik dövründə belə bir pəhrizin uzunmüddətli təsiri bilinmirdi.
Turkustan.az xəbər verir ki, Cənubi Kaliforniya Universitetinin tədqiqatçıları siçovullar üzərində apardıqları təcrübədə 26-56 günlük siçovulları iki qrupa ayıraraq, birinə yağ və şəkərlə zəngin qidalar, digərini isə sağlam qidalarla qidalandırıblar. Siçovulların beyninin inkişaf mərhələsində olduğu bu dövr insanlarda yeniyetməlik dövrünə uyğun gəlir.
Yaddaş testlərində zərərsiz qidalarla qidalanan siçovullar bir neçə gün əvvəl gördükləri əşyaları və onların yerlərini xatırlaya bilmədilər, digər qrupda isə belə bir çətinlik müşahidə olunmadı. Birinci qrup daha sonra 30 gün sağlam qidalansa da, yaddaşlarında heç bir irəliləyiş olmayıb. Bu dövr insanlarda yetkinlik dövrünə uyğun gəlir.
Siçovulların beyinlərinin təhlili zamanı asetilkolin siqnallarında pozulma aşkar edilib. Neyronlar arasında siqnal daşıyan asetilkolin; Öyrənmə, diqqət və yaddaş üçün əsas əhəmiyyət kəsb edir və Alzheimer kimi xəstəliklərdə səviyyəsi əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşür.
"Asetilxolin siqnalı heyvanlara bu hadisələri kodlaşdırmağa və yadda saxlamağa imkan verən bir mexanizmdir və bu, insanlara keçmiş hadisələri xatırlamağa imkan verən "epizodik yaddaşa" bənzəyir", - "Brain" elmi jurnalında dərc olunan tədqiqatın aparıcı müəllifi Anna Hayes deyir.
“Görünür ki, bu siqnal yağlı və şəkərli qidalarla qidalanan heyvanlara göndərilmir”.
Cənubi Kaliforniya Universitetinin nevroloqu Skott Kanoski müəlliflərindən biri olduğu araşdırma haqqında belə deyir: “Təkcə bu məqalədə deyil, son vaxtlar apardığımız bəzi digər araşdırmalarda da yaddaş pozğunluqlarının baş verdiyini aşkar etdik. siçovullar bu qeyri-adi qida pəhrizində böyüdülər və bunlar yox olmadı."
Bu nəticələrin insanlara aid olub-olmadığı hələ məlum deyil. Digər tərəfdən Kanoski xəbərdarlıq edir: "Beyin inkişafında əhəmiyyətli dəyişikliklərin baş verdiyi yeniyetməlik bu orqan üçün çox həssas bir dövrdür".
"Təəssüf ki, yetkinlik dövründə kompensasiya edilə bilən bəzi şeylər uşaqlıqda baş verdikdə onları kompensasiya etmək daha çətindir."
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
