PKK-nı “qadağan olunmuş qrup” elan edən İraqda terror təşkilatını tərksilah etmək üçün “siyasi qaçqın” formulu müzakirə edilir. Buna görə də İraqdakı terror təşkilatının üzvləri siyasi və ya hərbi fəaliyyətlə məşğul ola bilməyəcək və bu vəziyyətə BMT nəzarət edəcək.
Turkustan.az xəbər verir ki, Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın İraqla təmasları zamanı İnkişaf Yolu ilə yanaşı ən mühüm gündəm maddələrindən biri də terrorla mübarizə oldu. Türkiyə həm sərhəd təhlükəsizliyi, həm də tikintisinə başlanan İraq İnkişaf Yolunun təhlükəsizliyi üçün İraqda terror təşkilatını tamamilə məhv etmək üçün 'Birgə Təhlükəsizlik Mərkəzi' yaradılmasını tələb edir. Regional mənbələr İraqın Türkiyədən su, xüsusilə də prioritet tələblərinin olduğunu bildirir. Prezident Ərdoğanın səfəri öncəsi iki ölkə arasında baş tutan təmaslarda terror təşkilatı PKK-nın İraq tərəfindən “qadağan olunmuş qrup” elan edilməsi ilə bağlı razılıq əldə olunub. İndi PKK-nın İraqda tərksilah edilməsi üçün müxtəlif variantlar nəzərdən keçirilir.
Bərzani xəttini nəşr edən Rudaw-a açıqlama verən İraq Hökumət sözçüsü Bəsim əl-Avadi, " İraq Milli Təhlükəsizlik Şurası PKK-nı qadağan olunmuş qrup elan etdi. Təhlükəsizliklə eyni şəkildə ələ alınacaq. İraqın İran tərəfi ilə etdiyi razılaşma "İraqdakı hər bir PKK-nın üzvləri siyasi qaçqın sayılacaq, lakin siyasi və ya hərbi fəaliyyətlə məşğul olmaq və ya silah daşımaq hüququna malik olmayacaqlar. Onlara qaçqın kimi baxılacaq və bu səbəbdən də nəzarət altına alınacaq.
“Qaçqın” formulunu dəyərləndirən politoloq Prof. Dr. Həsən Köni bu düstur üzərində daha çox iş görülməli olduğunu bildirib və bu qiymətləndirmələri edib: "Bu təklif İraq rəhbərliyi tərəfindən gətirilib. PKK-lılar Birləşmiş Millətlər Təşkilatının nəzarətində "qaçqın" statusu alacaq və tərksilah ediləcək. Lakin terror təşkilatı bu düsturu qəbul etməlidir." ABŞ-ın nə deyəcəyini bilmirik. ABŞ-ın terrorla mübarizə üzrə koordinatoru Elisabeth Richard burada terror təşkilatı olduğunu deyir, amma nə demək istədiyini demir. : PKK və ya DAEŞ, digər tərəfdən, bu terrorçular 33-cü paralelə qədər olan ərazidədirlər. "
İraqda istifadə edilən “qaçqın” ifadəsinin ikitərəfli əlaqələrdə problem yaradıb-yaratmayacağından danışan Prof. Dr. Köni, "Bununla başqa cür məşğul ola bilməzsiniz. Kimin kəndli, hansının PKK olduğunu dəqiq bilə bilməzsiniz. İraqın belə bir quruluşun qarşısını alacaq hərbi gücü yoxdur. Digər tərəfdən İran nə deyəcək" Bu düsturun öyrənilməsinə ehtiyac varmı?
Yaxın Şərqlə bağlı araşdırmalar aparan yazar Güngör Yavuzarslan, prezident Ərdoğanın təmasları zamanı PKK ünsürlərinin İraqda 'qaçqın' olması və düşərgələrə yerləşdirilmələrinin gündəmə gətirilmədiyini vurğulayaraq, " Bağdad rəhbərliyi üzv deyil . PKK-nın İrandakı silahlı qolu olan PEJAK, " 2015-ci ildə tətbiq etdiyi strategiyaya bənzər bir planı həyata keçirmək istəyir . Ancaq bu modelin silahlı ünsürləri bitirmədiyini gördük Bizdən əvvəl məsələn, İraqın öz hesabatlarında bu düşərgədə olan insanların silahlı fəaliyyətlə məşğul olması da yer alırdı”.
Bu modelin Türkiyə tərəfindən qəbul ediləcəyini düşünmədiyini bildirən Yavuzarslan Ankaranın İraqdakı terror təşkilatlarının qəti şəkildə sakitləşdiyi bir həllin tərəfdarı olduğunu qeyd edib. Yavuzarslan bu açıqlamaları verib: " Əsgərlərin sərhədlərə hərəkəti və müştərək əməliyyat mərkəzi açıq mənbələrdə öz əksini tapıb. Türkiyə DEAŞ-la olduğu kimi terror təşkilatına qarşı isti təqib və isti təmasların tərəfdarıdır. Danışıqlar davam edir. Bu məsələyə yaxın günlərdə aydınlıq gələcək”.
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
